Tegen het einde van je zwangerschap kan het lastig worden om alle dagelijkse dingen nog te doen. Je buik gaat steeds meer in de weg zitten en je bent sneller vermoeid. Ook werken is niet altijd meer zo’n pretje. Daarom is het fijn als je kunt gaan genieten van je zwangerschapsverlof. Maar wanneer mag je eigenlijk met zwangerschapsverlof, hoelang duurt het en hoe zit het met je partner? Wij vertellen je er alles over.
Als je zwanger bent en werkt of een uitkering (WW-, WIA- of Ziektewetuitkering) krijgt, heb je recht op betaald zwangerschapsverlof en bevallingsverlof. Zwangerschapsverlof is het verlof vóór je bevalling en bevallingsverlof het verlof hierna. In de praktijk wordt de term zwangerschapsverlof echter vaak gebruikt voor zowel het verlof vóór als na de bevalling.
In totaal heb je recht op minimaal zestien weken zwangerschaps- en bevallingsverlof. Dit verlof bestaat uit vier tot zes weken zwangerschapsverlof en minstens tien weken bevallingsverlof. Na je bevalling gaat het zwangerschapsverlof automatisch over in bevallingsverlof.
Je zwangerschapsverlof duurt minimaal vier en maximaal zes weken. Je kunt zelf bepalen of je zes weken voor je uitgerekende datum met verlof gaat of dat je nog een of twee weken doorwerkt. De weken die je daarna nog overhebt, is je bevallingsverlof. Let op: je zwangerschapsverlof gaat uiterlijk vier weken vóór je uitgerekende bevallingsdatum in.
Nu kan het natuurlijk voorkomen dat je eerder of later dan je uitgerekende datum bevalt. Slechts weinig vrouwen bevallen exact op de uitgerekende datum. Wat zijn de gevolgen voor je zwangerschapsverlof en bevallingsverlof als je baby te vroeg of juist te laat wordt geboren?
Baby te vroeg geboren
Als je baby te vroeg wordt geboren, mag je het aantal gemiste dagen van je zwangerschapsverlof optellen bij je bevallingsverlof. Stel, je bevalt drie weken voor je uitgerekende datum en je bent vijf weken voor deze datum gestopt met werken. Dan heb je dus slechts twee weken zwangerschapsverlof gehad. Omdat je in totaal recht hebt op minstens zestien weken verlof, heb je dan veertien weken bevallingsverlof.
Baby te laat geboren
Beval je na je uitgerekende datum? Dan heb je langer zwangerschapsverlof. Je bevallingsverlof gaat pas in op de dag dat je kindje wordt geboren en duurt minstens tien weken. Stel, je bevalt twee weken na je uitgerekende datum en bent zes weken voor deze datum met zwangerschapsverlof gegaan. Dan heb je acht weken zwangerschapsverlof plus tien weken bevallingsverlof. In totaal heb je dus achttien weken verlof.
Als je zwanger bent van een twee- of meerling, heb je recht op meer weken zwangerschaps- en bevallingsverlof, namelijk minimaal twintig weken in totaal. Je mag tien tot acht weken voor je uitgerekende datum met zwangerschapsverlof. Na je bevalling heb je nog recht op tien tot twaalf weken bevallingsverlof. Beval je eerder of later dan je uitgerekende datum? Dan komen de gemiste dagen van je zwangerschapsverlof bij je bevallingsverlof.
Je kunt je zwangerschap berekenen door van je uitgerekende datum zes weken terug te tellen. Vanaf deze datum mag je met zwangerschapsverlof, maar je kunt er dus ook voor kiezen om nog een of twee weekjes door te werken.
Ook al hoeft je partner niet te bevallen, is het wel fijn als jullie na de geboorte samen van jullie kindje kunnen gaan genieten. Net zoals jouw bevallingsverlof, heeft je partner ook recht op verlof na je bevalling. Dit heet officieel geboorteverlof, maar wordt ook kraamverlof, partnerverlof of vaderschapsverlof genoemd.
Hoeveel geboorteverlof je als partner precies krijgt, hangt af van het aantal uur dat je werkt. Werk je bijvoorbeeld 32 uur per week, dan krijg je 32 uur geboorteverlof. De werkgever betaalt het loon tijdens dit verlof gewoon door. Je kunt als partner de verlofdagen opnemen wanneer je wilt, maar wel binnen vier weken na de geboorte van het kind.
Daarbovenop heb je als partner sinds 2020 ook recht op maximaal vijf weken (vijf keer het aantal werkuren per week) aanvullend verlof. Je vraagt dit verlof aan via je werkgever. Je krijgt in deze periode geen loon, maar een uitkering vanuit het UWV. Dit is maximaal 70 procent van je dagloon. Deze hoef je niet zelf aan te vragen. Wanneer je je verlof via je werkgever aanvraagt, vraagt deze de uitkering aan.
Houd in de gaten dat je geboorteverlof minimaal vier weken voordat je je verlof in wilt laten gaan moet aanvragen bij je werkgever. Denk hier van tevoren goed over na en ga hierover met je werkgever in gesprek. Er is namelijk veel mogelijk. Zo kun je ervoor kiezen om de vijf weken in één keer op te nemen of om je verlofdagen te verspreiden over de rest van het jaar.
Naast het geboorteverlof en het aanvullende geboorteverlof hebben jullie beiden ook recht op ouderschapsverlof. Beide ouders hebben recht op maximaal 26 keer het aantal uren dat je per week werkt. Deze uren moet je in de eerste acht jaar na de geboorte van je kindje opnemen.
Werk je als zelfstandige (zzp’er)? Dan ligt het allemaal net wat anders. Als zelfstandig ondernemer heb je recht op een zwangerschaps- en bevallingsuitkering van minimaal zestien weken via de regeling Zelfstandige en Zwanger (ZeZ) van het UWV.
Deze uitkering gaat zes tot vier weken voor je uitgerekende datum in. Je mag zelf bepalen wanneer je deze in laat gaan in deze periode. Na je bevalling heb je altijd recht op nog tien weken uitkering. Als je eerder bevalt dan de uitgerekende datum, dan houd je recht op in totaal zestien weken uitkering. Als je later bevalt, dan duurt je totale uitkering dus langer dan zestien weken.
Om in aanmerking te komen voor de volledige ZeZ, moet je voldoen aan het zogenaamde urencriterium. Dit betekent dat je in het kalenderjaar voordat je zwanger was ten minste 1.225 uur moet hebben gewerkt. Je krijgt dan gedurende deze weken het minimumloon voor jouw beroep uitgekeerd. Heb je minder gewerkt? Dan valt de uitkering lager uit. Ben je vrijwillig verzekerd voor de Ziektewet bij het UWV? Dan ontvang je van het UWV een zwangerschaps- en bevallingsuitkering. Dit is 100 procent van je dagloon.
De ZeZ kun je aanvragen bij het UWV. Dit doe je minimaal twee weken voordat je wenst dat de uitkering ingaat, maar liever langer van tevoren.
Heb je in de periode van je zwangerschapsverlof al vakantiedagen opgenomen? Dan worden deze niet afgeschreven. Als je in het onderwijs werkt en je zwangerschapsverlof samen met schoolvakanties valt, dan moeten deze dagen later gecompenseerd worden. Tijdens je verlof blijf je ook gewoon vakantie-uren opbouwen. Gelukkig is het wat betreft zwangerschapsverlof in Nederland erg goed geregeld. Jij en je partner hebben ruim de tijd om heerlijk van jullie kleintje te gaan genieten als het zover is!